Amsterdamse basisscholen willen af van flexibele leerkrachten: 'Er is een hele industrie omheen ontstaan'

Dat is beter voor de kwaliteit van het onderwijs en voor de rust in de klas, vinden de betrokken schoolbesturen van de scholenkoepel BBO. Maar hoe haalbaar is dat, gezien de structurele lerarentekorten?

"Een vast gezicht voor de klas is belangrijk voor de leerlingen", zegt bestuurslid Ploeg. "We willen werken aan de duurzaamheid en kwaliteit van het onderwijs. En een stabiele omgeving voor de kinderen. Dat kan niet als mensen continu wisselen."

Ook geven tijdelijke krachten volgens hem extra druk op de vaste leerkrachten: zij doen vaak geen extra werkzaamheden, zoals ouderavonden, het begeleiden van schooluitjes en administratie. Die taken komen dan op het bord van mensen die wél in dienst zijn.

'Hele industrie omheen ontstaan'

Daarbij zijn externe leerkrachten ook veel duurder. "Ik heb niks tegen de mensen zelf, maar we kiezen voor een ander beleid", zegt Ploeg. "We willen dat het geld terechtkomt waar het nodig is. Het is geen waardeoordeel over de mensen zelf, maar een beleidskeuze voor vaste teams en verbondenheid."

Volgens hem is er de afgelopen jaren een industrie ontstaan rondom flexibele leerkrachten. "Het is een probleem geworden dat uitzendkrachten worden ingezet op vacatures voor vaste medewerkers. Dat kost op den duur heel veel geld. Ze worden soms al geworven terwijl ze nog op de pabo zitten."

'Er blijft behoefte aan flexibiliteit'

Maar is de wens voor enkel nog vaste krachten wel haalbaar? Jurjen Koops, directeur van de Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU), begrijpt de wens, maar waarschuwt voor het tekort aan docenten. "Blijkbaar is er toch nog steeds behoefte aan uitzendkrachten. Dat komt door het hoge ziekteverzuim in het basisonderwijs, het grote tekort op de arbeidsmarkt en het verloop onder startende docenten."

Vooral tijdelijke krachten zijn daarin een oplossing, zegt Koops. Volgens hem moeten schoolbesturen ook kritisch naar zichzelf kijken: "We leven in een krappe arbeidsmarkt. Daar zullen we met elkaar aan moeten wennen. Mensen bepalen in hoge mate zelf hoe ze willen werken. Als het onderwijs aantrekkelijker en beter te combineren wordt met privé, zal de behoefte aan een vast contract vanzelf groeien."

'Flex is duur en instabiel'

Mei Li Vos, voormalig PvdA-senator en tegenwoordig leerkracht van groep 3, is kritisch op het grootschalige gebruik van uitzendkrachten. "Uitzendkrachten zijn een paar keer duurder dan vaste leerkrachten. Als je dat geld gebruikt om ervoor te zorgen dat je school wat ruimer in z’n jasje zit. Dat er bijvoorbeeld een vaste invaldocent is die de school en de kinderen al kent, dan win je enorm aan rust."

Haar eigen school werkt op die manier, al is dat volgens Vos wel een luxe. "We hebben dat te danken aan de coronagelden. Al loopt dat binnenkort wel af. Dat geld hebben we vooral gebruikt om stabiliteit te creëren."